Tabletki dzień po Escapelle, Livopill i ellaOne pomimo tego, że ich wspólnymi cechami są zapobiegnięcie zajściu w ciążę, bierze się je po niezabezpieczonym stosunku i występują w opakowaniach po jednej sztuce, są tabletkami antykoncepcji awaryjnej różniącymi się w mechanizmie działania, sposobem ich użycia i okolicznościami, w których można je stosować. W domenie publicznej jest dużo informacji i danych o opóźnianiu owulacji tymi tabletkami, jednak nie zawsze zwracają one uwagę na istotne aspekty. W tym artykule przedstawię wszystkie najważniejsze podobieństwa i różnice w prosty i przejrzysty sposób.
Niniejszy artykuł jest autorskim opracowaniem. Linkowanie i powielanie tego artykułu jest dozwolone wyłącznie w całości, z referencją do autora i strony KlinikaDlaKobiet.pl.
Różnice i podobieństwa — dla tych co nie lubią czytać
Wszystkie najważniejsze cechy obu tabletek zostały zestawione w tabeli poniżej.
| cecha/tabletka | ellaOne | Escapelle 1500 i Livopill |
| produkt na receptę? | tak | tak |
| cena w aptekach | od około 60 – 70 zł | około 30 zł Escapelle ok 30 zł Livopill |
| stosowanie | jednorazowo, jak najszybciej po stosunku bez zabezpieczenia, maksymalnie do 5 dni (120 godzin) po stosunku bez zabezpieczenia | jednorazowo, jak najszybciej po stosunku bez zabezpieczenia, maksymalnie do 3 dni (72 godzin) po stosunku bez zabezpieczenia |
| zawiera laktozę? | tak | tak |
| skuteczność | 98% | 84% |
| zależność skuteczności od BMI? | nie | tak, przy BMI powyżej 27 zaleca się przyjąć dwie tabletki https://klinikadlakobiet.pl/waga-bmi |
| tabletka wczesnoporonna? | nie, jeśli doszło już do zapłodnienia ellaOne nic tu już nie zmieni | nie, jeśli doszło już do zapłodnienia ani Escapelle 1500 ani Livopill nic tu już nie zmieni |
| interakcje z regularną pigułką antykoncepcyjną? | tak, elleOne jest niewskazana gdy stosuje się regularną pigułkę antykoncepcyjną | nie, Escapelle 1500 czy Livopill nie spowoduje interakcji z regularną pigułką antykoncepcyjną |
Antykoncepcja awaryjna — zanim zaczniemy – ellaOne, Livopill czy Escapelle?
Zanim odpowiesz sobie na pytanie ellaOne, Escapelle czy Livopill, musisz wiedzieć, że wszystkie trzy tabletki to tabletki, które mają zapobiec ciąży już po odbytym stosunku. Dlatego nazywają się tabletkami awaryjnymi. I tak należy do nich podchodzić — stosować je tylko w sytuacjach awaryjnych jako ostatniej deski ratunku przed zajściem w niepożądaną ciążę — a nie jako regularnej metody antykoncepcji. Stosowanie ich często i regularnie np. kilka razy w miesiącu miałoby negatywny, długofalowy, trudny do przewidzenia i niełatwy do skorygowania wpływ w postaci zaburzenia gospodarki hormonalnej naszego ciała, rozregulowania okresu oraz innych pochodnych powyższych okoliczności.
O wiele lepiej dla organizmu kobiety jest stosować regularną antykoncepcję, która nie spowoduje zaburzeń hormonalnych, a indywidualnie dobrana, pozwoli na aktywne i bezpieczne cieszenie się życiem seksualnym, bez żadnego kompromisu z naszym zdrowiem.
Niniejszy artykuł skupia się wyłącznie na opisaniu wyłącznie środków antykoncepcji awaryjnej.
Jak działają te środki
Mechanizmem działania tabletek Escapelle jak i Livopill jest substancja lewonorgestrel, która należy do grupy hormonu kobiecego — progesteronu.
EllaOne ma inną substancję czynną, która nazywa się octan uliprystalu. Nazwa octan uliprystalu niewiele nam mówi, ale koniec końców powoduje ona opóźnienie owulacji tak, aby nie dać szansy zapłodnienia komórki jajowej pozostającym w jajowodzie plemnikom. Owulacja zostaje opóźniona na czas dłuższy niż czas życia plemników, przez co nie dojdzie do zapłodnienia a tym samym do ciąży.
Lek ellaOne należy przyjąć niezwłocznie po stosunku bez zabezpieczenia. Jeśli po czasie trzech godzin od przyjęcia preparatu ellaOne wystąpią wymioty, aby utrzymać skuteczność leku, należy przyjąć jeszcze jedną tabletkę ellaOne.
Pomimo że wszystkie trzy preparaty mają wysoka skuteczność o wiele lepiej jest pomyśleć o zabezpieczeniu się zanim dojdzie do stosunku bez zabezpieczenia.
Wszystkie trzy środki mogą powodować również skutki uboczne.
Antykoncepcja awaryjna — kiedy jest wskazana i jaki lek będzie odpowiedni?
Trudno mówić tu o zalecaniu tabletki po. Antykoncepcja awaryjna jest proponowana na życzenie pacjentki w sytuacji gdy doszło do niezabezpieczonego stosunku płciowego i gdy pacjentka obawia się zajścia w ciążę. Jeżeli krwawienie miesiączkowe opóźnia się, po odbyciu stosunku płciowego, który odbył się znaczenie wcześniej, należy wykluczyć antykoncepcję awaryjną.
W tym przypadku do dyspozycji lekarza są trzy rodzaje tabletek dzień po: Escapelle, Livopill i ellaOne.
Kryteria wyboru leków dzień po – livopill, escapelle czy ellaone?
Podstawowym kryterium do wyboru pomiędzy tabletkami ellaOne i Escapelle wraz z Livopill jest:
- czas który upłynął od stosunku bez zabezpieczenia
Jest to dosyć oczywiste. Głównym czynnikiem, który determinuje skuteczność działania jest czas, który upłynął po stosunku płciowym. To on będzie determinował jako pierwszy który lek użyć.
Drugim zestawem kryteriów przy przepisywaniu tych leków są tzw. kryteria dobierające:
- karmienie piersią
- stosowanie regularnej antykoncepcji hormonalnej
- masa ciała (BMI)
- regularność krwawień z dróg rodnych kobiety
W zależności od powyższych zostaje dobierana tabletka ellaOne albo Escapelle czy Livopill. Rodzaj preparatu jest dyktowany indywidualnymi okolicznościami stanu zdrowia pacjentki. Tak naprawdę środek czynny tabletek Livopill i Escapelle jest taki sam. Livopill jest tańszym (ale na pewno nie gorszym) odpowiednikiem tabletki Escapelle.
Trzecim zestawem kryteriów są tzw. kryteria wykluczające
- astma oskrzelowa
- uczulenie na laktozę (wszystkie trzy tabletki ją zawierają)
- inne okoliczności przedstawione przez pacjentkę podczas wywiadu
Tabletka dzień po ellaOne
W przypadku gdy od stosunku minęło więcej niż trzy dni i nie więcej niż 5 dni (120 godzin) wybór jest jeden – tabletka ellaOne. W tym przypadku tylko jej zastosowanie nie doprowadzi do zapłodnienia, a jej skuteczność będzie wysoka.
Ewentualne karmienie piersią i regularnie stosowane tabletki antykoncepcyjne będą w takim przypadku okolicznościami na które tabletka ellaOne będzie miała efekt i należy efekt ten skompensować. W przypadku kiedy kobieta karmi jeszcze piersią, zaleca się wstrzymanie od karmienia piersią na kilka dni. W przypadku kiedy kobieta stosuje regularną antykoncepcję hormonalną musi się liczyć że jej cykl zostanie zaburzony.
Te dwie okolicznści na które tabletka ellaOne ma wpływ są jednak łatwe do skompensowania i powodują jedynie niewielkie niedogodności w porównaniu z niepożądanym zajściem w ciążę.
Tabletka ellaOne zadziała tak samo skutecznie dla każdej masy ciała.
Jeśli natomiast od stosunku nie minęło jeszcze 72 godzin (minus margines bezpieczeństwa na wykupienie leku) lekarz ma do wyboru jeszcze tabletkę Escapelle oraz Livopill.
Tabletka dzień po Escapelle i jej odpowiednik Livopill
W skrócie mówiąc, tabletki Escapelle i Livopill są tabletkami mniej „inwazyjnymi” lub „agresywnymi” dla organizmu kobiety. Jej składniki nie przedostają się do mleka matki i nie powodują zaburzenia cyklu miesiączkowego.
Należy jednak zwrócić uwagę na kilka cech które różnią Escapelle i Livopill od ellaOne
- Escapelle i Livopill możesz zażyć tylko do 72 godzin od stosunku, potem będzie mniej lub nieskuteczna
- Skuteczność tabletki Escapelle i Livopill to 84% w porównaniu do 96% w przypadku ellaOne
- Przy BMI większym od 27 należy przyjąć dwie tabletki jednocześnie. I o ile producent nie specyfikuje tego w ulotce leku, ja w swojej praktyce lekarskiej oraz na wykładach na których uczę szkolących się lekarzy, promuję to podejście. Bardzo prosty kalkulator graficzny BMI można znaleźć tutaj:
Cechy wspólne wszystkich trzech tabletek dzień po
Było już o różnicach, teraz czas na cechy wspólne obu tabletek dzień po.
Po pierwsze
Tabletki dzień po NIE są tabletkami wczesnoporonnymi.
Po drugie
Wszystkie trzy tabletki dzień po nie spowodują przerwania ciąży. Jeśli jesteś już w ciąży, metody jej zapobiegania już Ciebie nie dotyczą, a obie tabletki dzień po nie wpłyną na istniejącą ciążę.
Po trzecie
Przyjęcie tabletek dzień po nie zapobiegnie zajścia w ciążę po ich przyjęciu. Scenariusz działania tych trzech tabletek antykoncepcji awaryjnej — jest jak sama potoczna nazwa wskazuje — przewiduje działanie po sytuacji awaryjnej, która miała już miejsce. Właśnie przede wszystkim tym różnią się od „zwykłych” tabletek antykoncepcyjnych.
Po czwarte
Escapelle, Livopill i ellaOne mają podobne działania niepożądane: bóle, głowy nudności, bardziej obfite krwawienie z dróg rodnych kobiety. Rozdział czwarty w ulotkach obu tabletek dzień po opisuje je w szczegółach.
Po piąte
To chyba oczywiste, ale jak uczy praktyka, powtarzania tego nigdy nie dość. Tabletki dzień po nie zapobiegają zarażeniu chorobami przenoszonymi drogą płciową.
Po szóste
Wszystkie trzy preparaty w Polsce są na receptę.
Tabletki dzień po – czy jest jeszcze coś?
Wielu z nas może się wydawać, że to wszystko w temacie dostępnej antykoncepcji awaryjnej. A jednak nie. Jest jeszcze jedna metoda antykoncepcji awaryjnej. Nie jest to jakaś nieznana dotąd tabletka dzień po i nie jest to co prawda metoda, którą możemy zastosować same, ale jest nawet jeszcze bardziej skuteczna od tabletek dzień po. Mówię tu o spirali niehormonalnej. Tak, o spirali niehormonalnej zakładanej nawet do pięciu dni po niezabezpieczonym stosunku. Jest to moja pierwsza opcja do rozważenia kiedy do mojego gabinetu przychodzi pacjentka z prośbą o tabletkę dzień po. Jeśli podczas wywiadu lekarskiego w kierunku okaże się że:
- pacjentka miała stosunek seksualny w ostatnich 5 dniach,
- nie chce być jeszcze teraz w ciąży,
- nie planuje bycia w ciąży w najbliższych 12 miesiącach,
- nie stosuje żadnej antykoncepcji hormonalnej,
- chce prowadzić aktywne życie seksualne,
wówczas proponuję takiej pacjentce założenie miedzianej wkładki wewnątrzmacicznej. Ta niehormonalna wkładka, nie dopuści do zapłodnienia i zabezpieczy przed zajściem w ciążę do momentu utraty ważności wkładki. Nawet do 10 lat! Ponadto działa od razu i jest bezpieczna, kiedy bierzemy inne leki, które mogą wejść w interakcje z doustną antykoncepcją awaryjną.
Jeśli pacjentka podejmie decyzję o ciąży, tak szybko jak wkładka domaciczna zostanie usunięta, pacjentka jest w pełni gotowa do zajścia w ciążę. Zastosowanie wkładki nie będzie miało wpływu na nasz układ rozrodczy i na płodność.
Na koniec
Podsumujmy więc najważniejsze fakty o Escapelle, Livopill i ellaOne:
- W aptekach na terenie Polski są dostępne trzy tabletki dzień po: Escapelle, Livopill i ellaOne
- Tabletki Livopill i Escapelle mają tę samą substancję czynną, i mechanizm działania. Różnia się między sobą tylko ceną. ellaOne jest inna.
- Wszystkie trzy tabletki dzień po są na receptę (niestety).
- Maksymalny czas do przyjęcia tabletki to 120 godzin (5 dni) w przyadku ellaOne i 72 godziny (3 dni) w przypadku Escapelle i Livopill. Generalna zasada: im szybciej, tym lepiej.
- Nie należy używać ich często lub, co gorsza, jako regularnej antykoncepcji. Do tego służą inne metody.
- W zależności od okoliczności i stanu zdrowia tabletkę dzień po dobiera się do indywidualnego stanu zdrowia kobiety
- W pełni profesjonalną, bezpieczną i dyskretną konsultację on-line na receptę z tabletką dzień po możesz odbyć w KlinkaDlaKobiet.pl. Po ocenie lekarza recepta zostanie wystawiona nawet w ciągu pięciu minut.
Ciekawe linki:
Przypisy i źródła:
- Tabletka dzień po Escapelle – ulotka
- Tabletka dzień po ellaOne – ulotka
- Tabletka dzień po Livopill – ulotka
- Zalecenia FSRH
Niniejszy artykuł jest autorskim przedstawieniem tematu bezpieczeństwa użycia tabletek antykoncepcji awaryjnej. Wszystkie dane przedstawione w tym artykule pochodzą od producentów tabletek. Zalecenia i opinie przytoczone w tym artykule pochodzą z mojego dwudziestoletniego doświadczenia pracy jako lekarza zdrowia kobiet oraz z najnowszych kierunków wyznaczanych przez medycynę faktu. Przeczytanie tego artykułu nie zastępuje zapoznania się z ulotką ani konsultacji lekarskiej. Wszystkie znaki towarowe użyte w tym artykule należą do producentów leków i są użyte tylko w celach informacyjnych. Dr Sylwia Jankowska.