Leczenie uderzeń gorąca i nocnych potów bez hormonów? Co z kobietami, które nie mogą stosować HTZ ze względu na przebyty rak piersi? Dowiedz się, jakie są alternatywy dla HTZ.
Hormonalna terapia zastępcza (HTZ) jest najskuteczniejszą formą leczenia objawów wypadowych, takich jak uderzenia gorząca i nocne poty. Dolegliwości te wiążą się z niedoborem estrogenów po menopauzie. Niestety, ten typ terapii – jak każda metoda leczenia – ma swoje zalety i wady. Obecny stan wiedzy pozwala jednak na dobranie leków, które stanowią alternatywy dla HTZ. Największe obawy i strach przed rozpoczęciem HTZ stanowi zwiększone ryzyko rozwoju raka piersi. Jednak najnowsze badania potrafią dziś odpowiedzieć na pytanie, które kobiety stosujące HTZ są bardziej narażone na zwiększone ryzyko raka piersi, a które nie muszą się obawiać. Czynniki niezależne od HTZ, takie jak otyłość i brak ruchu, czy palenie papierosów oraz nadużywanie alkoholu często nie kojarzą nam się ze zwiększonym ryzykiem raka piersi. Niestety, to one w większym stopniu zwiększają to ryzyko bardziej niż HTZ (1). Więcej o czynnikach ryzyka w raku piersi przeczytaj w artykule pt. Hormonalna terapia zastępcza a ryzyko raka piersi.
Rak piersi a stosowanie HTZ
Stosowanie leków alternatywnych do HTZ, lub konkretnie HTZ nie jest wskazane w niektórych przypadkach. Niestety przebyty lub aktualnie leczony rak piersi jest bezwzględnym przeciwskazaniem do HTZ. Dlatego, że ten typ nowotworu jest estrogenozależny. W takim wypadku, suplementacja HTZ zawierająca estrogeny może zwiększyć ryzyko nawrotu raka piersi. Może także dojść do pogorszenia stanu w przypadku aktualnej choroby nowotworowej. Sytuacja kobiet po menopauzie jeszcze bardziej się komplikuje, kiedy po chirurgicznym usunięciu piersi niezbędne jest leczenie hormonalne lub chemioterapia. Ma to na celu zmniejszenia ryzyka rozprzestrzenienia się nowotworu do całego organizmu. Niestety przytoczone leczenie uzupełniające (chemioterapia lub leczenie hormonalne po operacji) samo w sobie zwiększa nasilenie objawów wypadowych. Ma to miejsce np. w przypadku leczenia Tamoksyfenem.
HTZ dla kobiet z rakiem piersi – Alternatywy dla HTZ
Jak możemy pomóc kobietom ze zdiagnozowanym rakiem piersi zmagającym się z objawami wypadowymi? Czy istnieją niehormonalne terapie zmniejszające objawy menopauzy? Czy mogę skorzystać z terapii ziołowych lub niekonwencjonalnych bez recepty i czy jest to bezpieczne?
Niejedna z Pań, zanim uda się do ginekologa po pierwszą receptę na HTZ, odwiedziła już aptekę i spróbowała preparatów ziołowych. Mogą one być w niektórych przypadkach skuteczne, ale nie zalecałabym tego podejścia kobietom, które przebyły raka piersi. Tylko niektóre preparaty ziołowe przebadano pod kątem działania terapeutycznego. Co więcej, jest możliwe wiele szkodliwych interakcji tych preparatów z lekami stosowanymi nie tylko w przypadku raka piersi.
Poniżej przytoczę kilka innych terapii alternatywnych dla HTZ, które są dostępne na receptę. Terapie te zbadano klinicznie i znajdują się na liście leków rekomendowanych kobietom, które nie mogą (tak jak np. w przypadku raka piersi) lub nie chcą skorzystać z Hormonalnej Terapii Zastępczej.
Alternatywy dla HTZ – co wybrać?
– Leki stosowane leczeniu depresji i stanów lękowych: Inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny (ang SSRI) to grupa leków powszechnie stosowana w leczeniu stanów depresyjnych bądź lękowych. Jest szczególnie pomocna w leczeniu także tych stanów, które mogą się nasilić po menopauzie. Efektywność tej grupy leków, jeśli chodzi o kontrolę objawów wypadowych to około 20-50% w porównaniu do HTZ. Są to leki powszechnie znane, bezpieczne i dobrze tolerowane przez pacjentów. Również inny lek podobny do działania SSRI zawierający wenlafaksynę (inhibitor wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny) dodano do tej listy, a jego skuteczność może sięgać aż do 66%. Jest to w Anglii jeden z najczęściej zapisywanych leków u kobiet, u których stwierdzono raka piersi, dlatego nie mogą stosować HTZ.
– Leki stosowane w leczeniu przewlekłego bólu, migren lub padaczki to pochodne kwasu gamma-aminomasłowego (GABA). Ich skuteczność zależy od dawki, stopniowo zwiększanej w trakcie terapii. W leczeniu objawów wypadowych skuteczność ta wynosi około 50%. Ze względu na swój skład i zastosowanie mogą one również poprawić jakość snu, na który często uskarżają się kobiety w okresie klimakterium. Są to leki również stosowane jako alternatywy dla HTZ.
Jakie jeszcze istnieją alternatywy dla HTZ?
– Klonidyna– to stary lek stosowany w leczeniu nadciśnienia tętniczego, który działa na ośrodkowy układ nerwowy. Jego mechanizm prowadzi do relaksacji drobnych naczyń krwionośnych, których skurcz powoduje objawy wypadowe, takie jak uderzenia gorąca czy nocne poty. Następnie prowadzi do obniżenia ciśnienia tętniczego krwi i przynosi ulgę w przypadku wystąpienia uderzeń gorąca. Niestety, efekty uboczne, a przede wszystkim:
- nagłe spadki ciśnienia
- interakcje z innymi lekami
- niepożądane objawy takie jak: suchość w gardle, uczucie ciągłego zmęczenia i nudności,
sprawiają, że nie jest to lek dobrze tolerowany przez pacjentki więc raczej coraz rzadziej stosowany jako alternatywa do HTZ.
Przypisy: