Spirala hormonalna

Spirala antykoncepcyjna /wkładka wewnątrzmaciczna maciczna uwalniająca hormony (np typu Mirena). To nowoczesny typ wkładki wewnątrzmacicznej, który łączy działanie typowej spirali i pigułki antykoncepcyjnej jednoskładnikowej. Hormonalna wkładka domaciczna jest wyposażona w mały zbiorniczek, z którego przez kilkadziesiąt miesięcy powoli uwalniany jest hormon. Wkładka wewnątrzmaciczna hormonalna to jedna z najbardziej popularnych metod antykoncepcji długoterminowej tzw. LARC (ang. long acting reversible contraception), której skuteczność jest porównywalna ze sterylizacją, w odróżnieniu od której jest całkowicie odwracalna. Popularna u kobiet, które nie planują powiększania rodziny i u osób po 40 roku życia szczególnie mającymi problemy z obfitymi i nieregularnymi miesiączkami. Tak jak w przypadku minipigułki ta forma antykoncepcji jest bezpieczna po 50 roku życia i może być ona kontynuowana nie tylko jako spirala przy menopauzie, ale jako jedna z form antykoncepcji, czy hormonalnej regulacji cykli miesięcznych oraz jako składnik Hormonalnej Terapii Zastępczej tzw. HTZ.

Wkładka hormonalna – mechanizm działania

Wkładka hormonalna składa się z małego plastikowego urządzenia w kształcie litery „T”, które zawiera zbiorniczek z hormonem – levonorgestrelem. Ten hormon należy do grupy progestagenów, czyli związków chemicznych działających podobnie do progesteronu, hormonu naturalnie występującego w organizmie kobiety.

Spirala hormonalna po umieszczeniu w macicy przez lekarza zaczyna stopniowo uwalniać hormon w niewielkich ilościach przez kilka lat. Mechanizm działania hormonalnej wkładki opiera się na trzech procesach:

  1. Zagęszczenie śluzu szyjkowego – śluz w szyjce macicy staje się gęstszy, co uniemożliwia przedostanie się plemników do jajowodów.
  2. Hamowanie owulacji – w niektórych przypadkach wkładka może również hamować owulację, czyli uwolnienie komórki jajowej z jajnika. Chociaż większość działania skupia się na zapobieganiu zapłodnieniu plemników, część kobiet nadal może mieć owulację z typowymi jej objawami.
  3. Zmiany w wyściółce macicy (endometrium) – HTZ wkładka domaciczna sprawia, że endometrium (błona śluzowa wyściełająca macicę) staje się cienka i nieprzygotowana do przyjęcia zapłodnionego jajeczka, co dodatkowo zmniejsza ryzyko ciąży.

  • Zalety

    • Nie stwierdzone niepożądane działania ogólnoustrojowe;
    • Jednorazowo założona – działa antykoncepcyjnie przez 5 lat nie obarczona błędem ludzkim
    • Prawie stuprocentowy efekt antykoncepcyjny porównywalny z zabiegami sterylizacji;
    • Brak wpływu na aktywność seksualną;
    • Brak wpływu na pokarm matki karmiącej piersią;
    • Wskazana w przypadku obfitych i długich miesiączek jako też metoda lecznicza
    • Może być stosowana po menopauzie jako składnik HTZ

    Uciążliwości

    • Początkowy koszt związany z zakupem i wizytą w gabinecie ginekologicznym
    • Możliwe działanie uboczne hormonu: powiększenie piersi, zmiany libido i nastroju, czasowy zanik miesiączek
    • Nie chroni przed chorobami przenoszonymi drogą płciową