Najczęstsze choroby ginekologiczne
Trudno jest w jednym zdaniu powiedzieć, które choroby ginekologiczne są najczęstsze u kobiet, bo z innymi problemami zmagają się nastolatki, a z innymi kobiety w okresie rozrodczym, a na jeszcze inne choroby ginekologiczne zapadają kobiety w okresie menopauzalnym.
Jedną z dolegliwości, która jest wspólna u wszystkich grup bez względu na wiek, to głównie problemy z miesiączkami: obfitymi lub skąpymi, nieregularnymi i/lub bolesnymi, który to problem często jest związany z zaburzeniami hormonów lub współistnieniem innej choroby układu rozrodczego.
Podobnie jest również z dolegliwościami z dolnych dróg moczowo-płciowych. Kobiety z reguły częściej niż mężczyźni chorują na zapalenia pęcherza moczowego i dolnych dróg moczowych. Jest to związane z anatomią cewki moczowej, która jest znacznie krótsza u kobiet niż u mężczyzn i dlatego łatwiej bakterie chorobotwórcze z pochwy przedostają się do pęcherza moczowego. Problem ten jest częstym schorzeniem u nastolatek, co wydaje się być związane z aktywnością seksualną i ilością partnerów. U kobiet ciężarnych jest to związane z faktem, że układ immunologiczny w ciąży jest osłabiony i podatny na wszelkie infekcje. Kobiety po menopauzie – fizjologicznym okresie, kiedy to jajniki przestają produkować estrogeny i zwiększa się uczucie suchości w pochwie i fizjologiczne ph, które chroni przed bakteriami chorobotwórczymi – mają również problem z częstymi infekcjami pęcherza moczowego i dolnych dróg moczowo-płciowych. Wiemy, że dodatkowa suplementacja estrogenów w postaci Hormonalnej Terapii Zastępczej w różnej formie np. w postaci globulek, kremów czy żeli z estrogenami w skuteczny sposób może zapobiegać dolegliwościom miejscowym ‘dyskomfortu pochwy’. Produkty miejscowej HTZ są też jednym z leków stosowanych w celu prewencji i zapobieganiu antybiotykoodporności u kobiet z częstymi, nawracającymi infekcjami dolnych dróg moczowych.
Wracając do tematu częstych chorób kobiecych, problemy z miesiączkami, mogą być schorzeniem czasowym, jak już wspomniałam, związanym z czasowym rozregulowaniem hormonów np. w trakcie leczenia antybiotykami czy też krótkotrwałym zastosowaniem leku hormonalnego antykoncepcji awaryjnej, mogą one też być ważnym objawem większego problemu, czy choroby kobiecych narządów płciowych.
I tak np. przewlekle nieregularne miesiączki, problemy ze skórą i nadmiernym owłosieniem, skłonność do nadwagi i insulino oporności co często może doprowadzić do wystąpienia cukrzycy typu 2 to objawy zespołu policystycznych jajników (ang. Policystic Ovarian Syndrome w skrócie PCOS). Zespół PCOS często występuje u kobiet młodych, w okresie rozrodczym i wcześnie zdiagnozowany i leczony pozwoli zapobiec późnym skutkom, czasami nieodwracalnym tego schorzenia. Nie lekceważ niepokojących objawów!
Natomiast bardzo bolesne i obfite miesiączki, jak i również bóle w podbrzuszu i miednicy mogą występować w endometriozie, innej chorobie układu rozrodczego, która może również obejmować inne organy występujące w miednicy takie jak jelito grube. Jest to również jedna z częstszych chorób kobiecych, u kobiet miesiączkujących i aktywnych seksualnie. Warto jest zwrócić uwagę, że regularne powtarzające się bolesne miesiączki w kolejnych cyklach, ból podczas stosunku płciowego i inne objawy ‘przewlekłego bólu miednicy’ jak np. bolesne defekacje mogą sugerować podejrzenie endometriozy, którą to czasami łatwo przeoczyć, bo jej objawy są niespecyficzne i czasami trudne do zdiagnozowania. Natomiast w ciąży i po menopauzie endometrioza nie występuje często a kobiety wcześniej zdiagnozowane z endometriozą, odczuwają znaczną poprawę objawów, wręcz ich wcale nie odczuwają. Jest to związane z czasowym zatrzymaniem owulacji (‘uśpieniem jajników’), jak to ma fizjologicznie miejsce w ciąży na okres 9 miesięcy i po menopauzie, kiedy to już jajniki zakończyły swoją czynność hormonalną i owulacje już nie występują.
Objawy chorób kobiecych
Infekcje intymne najczęściej o podłożu grzybiczym, bakteryjnym lub mieszanym to kolejny problem szczególnie u kobiet młodych i w okresie rozrodczym, często związany ze stosowaniem antykoncepcji hormonalnej lub podczas ciąży. U kobiet po menopauzie upławy nie są częstym problemem, a ich obecność może świadczyć o występowaniu innego problemu. Może to być niezdiagnozowane do tej pory współistnienie innej choroby np. cukrzycy, chorób tarczycy czy poważniejszego problemu, z którym należy niezwłocznie skonsultować z lekarzem ginekologiem, szczególnie kiedy miało miejsce krwawienia, którego już fizjologicznie być nie powinno, w momencie, kiedy miała miejsce już menopauza (tzn. ostatnia miesiączka w życiu).
Krwawienia śródcykliczne, a szczególnie po stosunku są innym ważnym objawem, którego nie należy lekceważyć. Może to być zwykła nadżerka, związana ze stosowaniem antykoncepcji hormonalnej, ale może to być jeden z pierwszych objawów poważniejszego problemu, jakim jest rak szyjki macicy.
Rak szyjki macicy to poważny problem, który dotyka miliony kobiet na całym świecie, szczególnie tych, które nigdy nie przystąpiły się rutynowego badania cytologicznego. Jest on wywoływany przez wirusa brodawczaka ludzkiego z rodziny HPV typu 16 i 18. i jest jednym z nowotworów, na które kobiety są szczególnie narażone. Na szczęście istnieją bardzo łatwe sposoby zapobiegawcze. Pierwszym z nich są tak szczepienia młodzieży (zarówno chłopców, jak i dziewczynek) a drugim okresowe badania cytologiczne. Objawy raka szyjki macicy mogą obejmować nieprawidłowe krwawienie z pochwy (szczególnie po stosunku), ból w miednicy i nowy dotychczas niewystępujący ból w dolnej części pleców. Jeśli doświadczysz któregoś z tych objawów, powinnaś natychmiast udać się do lekarza. Chociaż rak szyjki macicy może być trudny do wyleczenia, istnieje wiele skutecznych metod leczenia w tym leczenie chirurgiczne. Chirurgia, chemioterapia i radioterapia to opcje, które mogą pomóc w zatrzymaniu rozprzestrzeniania się nowotworu. Dzięki odpowiedniemu leczeniu wiele kobiet może w pełni powrócić do zdrowia. W raku szyjki macicy kluczowe jest wczesne jego wykrycie, więc uczestnictwo w regularnych badaniach przesiewowych, które są refundowane co trzy lata w ramach NFZ, jest podstawą wczesnego wykrycia i leczenia raka szyjki macicy. To naprawdę może uratować Ci życie!
Inne częste schorzenia ginekologiczne to:
- mięśniaki macicy;
- polipy trzonu i szyjki macicy,
- torbiele jajnika/ów
- zapalenie przydatków;
- zapalenia narządów miednicy (PID ang pelvic inflammatory disease),
- nietrzymanie moczu
Podsumowując, najczęstsze choroby kobiece związane są z zaburzeniami miesiączkowania, infekcjami z dolnych dróg moczowo-płciowych włączając infekcje intymne, jak i również problemy z wahaniem gospodarki hormonalnej. Niektóre problemy, jak zespół policystycznych jajników czy endometrioza występują częściej u kobiet młodych i w okresie rozrodczym. Rak szyjki macicy jest nierzadkim problem szczególnie u kobiet aktywnych seksualnie i mających kilku partnerów seksualnych. Ze względu dużą skuteczność programu badań przesiewowych, jego wczesne wykrycie i szybkie wdrożenie leczenia może zapobiec poważnym skutkom zdrowotnym. Choroby w okresie pomenopauzalnym powinny być koniecznie konsultowane w gabinecie lekarskim, bo często współistnieją jako objaw choroby towarzyszącej i ze względu na okres starzenia się organizmu jest większe prawdopodobieństwo wykrycia poważnej choroby wymagającej niezwłocznej diagnostyki.