Okres okołomenopauzy i pomenopauzy potrafi być ciężki zarówno pod względem psychicznym, jak i fizycznym. HTZ to jeden z wielu środków, mających wspomóc kobiety w przejściu przez te czasy nieco łagodniej. Jedną z nich jest Hormonalna Terapia Zastępcza stosowana przezskórnie. Zalety i wady jej stosowania opisujemy w tym artykule.
Kiedy mowa o menopauzie
Menopauza, zwana także przekwitaniem, jest naturalnym etapem w życiu każdej kobiety, który oznacza zakończenie zdolności rozrodczej. Definiuje się ją jako moment, w którym od ostatniej miesiączki minął rok, a w tym czasie nie pojawiło się żadne krwawienie. Proces ten związany jest z wygaszeniem aktywności hormonalnej jajników, co skutkuje znacznym spadkiem poziomu estrogenów w organizmie.
Niedobór estrogenów wpływa na różne układy organizmu, prowadząc do szeregu objawów, które mogą być uciążliwe. Jednym z najbardziej typowych symptomów są uderzenia gorąca – nagłe uczucie ciepła, często połączone z zaczerwienieniem skóry i intensywnym poceniem się. Często towarzyszą im również bóle głowy, kołatania serca oraz uczucie niepokoju. Zmiany hormonalne wpływają także na stan emocjonalny, powodując rozdrażnienie, wahania nastroju czy trudności z koncentracją i pamięcią.
Menopauza oddziałuje także na wygląd i kondycję fizyczną. Spadek poziomu estrogenów może prowadzić do pogorszenia elastyczności skóry, co przyspiesza proces jej starzenia. Na skutek zmniejszenia gęstości mineralnej kości wzrasta ryzyko osteoporozy – choroby, która zwiększa podatność na złamania.
Warto pamiętać, że intensywność i różnorodność objawów menopauzy różni się u każdej kobiety. W niektórych przypadkach mogą być łagodne, w innych wymagają wsparcia lekarskiego, np. w formie hormonalnej terapii zastępczej (HTZ). Zmiana stylu życia, zbilansowana dieta, regularna aktywność fizyczna i dbanie o zdrowie psychiczne mogą pomóc w łagodzeniu dolegliwości związanych z tym okresem życia.
HTZ – Hormonalna Terapia Zastępcza stosowana przezskórnie tzn. transdermalnie na osteoporozę
Osteoporoza pomenopauzalna to poważne schorzenie, które rozwija się w wyniku utraty estrogenów, hormonów kluczowych dla zachowania zdrowia kości. Charakterystycznym objawem jest zmniejszenie masy kostnej i degradacja mikrostruktury kości, co prowadzi do osłabienia ich wytrzymałości. W konsekwencji nawet niewielki uraz, który w normalnych warunkach nie spowodowałby złamania, może zakończyć się poważnym uszkodzeniem.
Hormonalna Terapia Zastępcza (HTZ) jest jednym z najbardziej skutecznych sposobów przeciwdziałania osteoporozie pomenopauzalnej. Szczególną uwagę zwraca się na HTZ przezskórną, która polega na podawaniu hormonów w formie plastrów, żeli lub spreju (Lenzeto), a także kremów dopochwowych. Taka metoda dostarczania estrogenów ma kilka istotnych zalet:
- Skuteczność w ochronie kości – HTZ pomaga spowolnić utratę masy kostnej i poprawić gęstość mineralną kości, co zmniejsza ryzyko złamań, szczególnie w miejscach najbardziej narażonych, takich jak biodra czy kręgosłup.
- Niższe ryzyko działań niepożądanych – terapia przezskórna omija przewód pokarmowy, dzięki czemu zmniejsza ryzyko wystąpienia działań ubocznych związanych z układem trawiennym oraz wątrobą, co czyni ją bezpieczniejszą dla niektórych pacjentek.
- Łatwa aplikacja i równomierne wchłanianie – plastry czy żele zapewniają stały poziom hormonów we krwi, co przekłada się na lepszą kontrolę objawów osteoporozy i innych dolegliwości związanych z menopauzą.
Wprowadzenie HTZ, w tym terapii przezskórnej, powinno być zawsze poprzedzone szczegółową konsultacją z lekarzem, który oceni indywidualne wskazania i przeciwwskazania. Terapia nie tylko zapobiega pogorszeniu kondycji kości, ale może również złagodzić inne objawy menopauzy, takie jak uderzenia gorąca czy problemy ze snem.
Jednak aby maksymalnie wykorzystać korzyści płynące z HTZ, warto jednocześnie zadbać o inne aspekty zdrowia. Dieta bogata w wapń i witaminę D, aktywność fizyczna (np. spacery, ćwiczenia wzmacniające), a także unikanie nałogów, takich jak palenie papierosów, są kluczowe dla kompleksowego wsparcia zdrowia kości.
Hormonalna terapia zastępcza – wady i zalety
Hormonalna terapia zastępcza – wady i zalety, co warto wiedzieć na ten temat? Dużo można usłyszeć negatywnego o HTZ, dlatego od razu podkreślamy, że omawiamy podanie przezskórne w postaci plastrów. Sposób aplikowania estrogenów i gestagenów znacznie zmniejsza ryzyko występowania powikłań oraz skutki uboczne. Podanie przezskórne jest również rozwiązaniem znacznie mniej obciążającym wątrobę, przy którym unika się tzw. pierwszego przejścia. HTZ Przezskórna jest przede wszystkim skuteczna u kobiet, które doświadczyły przedwczesnej menopauzy czy też przeszły przez operację usunięcia jajników. Jej zastosowanie łagodzi skutki menopauzy, czyli przy tym korzystnie wpływa na wygląd skóry, układ moczowo-płciowy czy dąży do niwelowań uderzeń gorąca. Zostaje również przywrócony stan fizjologiczny narządów rodnych, co zmniejsza ryzyko rozwoju jakichkolwiek infekcji. HTZ Przezskórna wpływa również pozytywnie na stan psychiczny kobiet. Wiele badań ponadto wykazało, że jej stosowanie zmniejsza ryzyko wystąpienia raka jelita grubego.
Jak każdy stosowany środek mający na celu wyrównanie hormonów płciowych, tu również mogą wystąpić działania niepożądane. Do najgroźniejszych należy ryzyko rozwoju różnych nowotworów. Jednakże jest to uzależnione od sposobu przyjmowania hormonów oraz ich dawki. Oprócz tego, skutki uboczne HTZ obejmują również wzrost masy ciała. Przyjmowanie hormonów wiąże się też nieraz z zaburzeniami żołądkowo-jelitowymi, zatrzymaniem wody w organizmie bądź utrzymywania się krwawień miesiączkowych.
Kiedy zaczyna działać HTZ?
Hormonalna Terapia Zastępcza (HTZ) działa na kilku poziomach, a czas pojawienia się efektów zależy od rodzaju objawów, na które jest stosowana. W przypadku dolegliwości menopauzalnych, takich jak uderzenia gorąca, nocne poty, drażliwość czy bezsenność, poprawa bywa odczuwalna już po kilku dniach, a pełne efekty pojawiają się zwykle w ciągu 4–6 tygodni. Hormony przywracają równowagę w organizmie, łagodząc wahania, które są skutkiem niedoboru estrogenów. Terapia przezskórna, np. w formie plastrów czy żeli, często przynosi szybsze rezultaty dzięki bardziej równomiernemu wchłanianiu hormonów.
Jeśli celem HTZ jest zapobieganie osteoporozie i poprawa gęstości mineralnej kości, proces ten wymaga więcej czasu. Efekty widoczne są po kilku miesiącach stosowania, a pełna ochrona rozwija się w ciągu roku lub dłużej. HTZ skutecznie spowalnia utratę masy kostnej i, w niektórych przypadkach, przyczynia się do odbudowy struktury kości, zmniejszając ryzyko złamań. Aby terapia była skuteczna, konieczna jest systematyczność oraz regularne konsultacje lekarskie, które pozwalają monitorować postępy i dostosowywać leczenie do indywidualnych potrzeb pacjentki.
Na naszej stronie internetowej Klinika dla Kobiet uzyskasz fachową pomoc i wsparcie lekarskie. Dowiesz się, jak opóźnić okres, a jeśli potrzebna jest recepta na tabletki antykoncepcyjne, możesz ją otrzymać umawiając się na konsultację z naszym lekarzem.
